In de studie ‘Samenwerking op bedrijventerreinen’ ging de SERV op zoek naar inspirerende voorbeelden van duurzame samenwerking op bedrijventerreinen. Hier kan u een selectie uit het rapport lezen met een overzicht van acties rond het delen van diensten en personeel in de onderzochte zones. Er komen ook een aantal netwerkinitiatieven aan bod.

Waar ooit de zuidelijke cluster van de petroleumindustrie was, rijst stilaan Blue Gate Antwerpen (BGA), als een van de modelbedrijvenparken van Europa, uit de grond. Quares, vastgoeddienstverlener, werkt samen met Blue Gate Antwerp Development (BGAD) aan een innovatief business park management met een ongezien dienstenpakket voor Vlaanderen. Het klassieke business park management in Vlaanderen zet vooral in op het controleren en in goede staat houden van zowel het openbare als private domein aangevuld met het stimuleren van samenwerking onder de bedrijven.

Het business park management in BGA streeft naar een intensieve samenwerking tussen alle stakeholders zodat een circulair en CO2-neutraal bedrijventerrein bereikt kan worden. Naast de samenwerking en clustering op procesniveau, is het business park management in BGA maximaal gericht op shared services en infrastructuur. Zo zullen er uitsluitend centrale parkeergebouwen zijn, zal er een centraal facility en congres point komen op het terrein waar bedrijven gebruik kunnen maken van centrale faciliteiten voor vergaderen, fitness, horeca, etc. Daarnaast zal ook het energiebeheer centraal aangestuurd worden en zal een warmtenet gerealiseerd worden. Het business park management zal verder nog inzetten op een centraal afvalmanagement, collectieve beveiliging, etc.

Bovendien zal het business park management samen met Bopro NV de bedrijven bijstaan in het bereiken van hun individuele doelstellingen aangaande duurzaam bouwen (BREEAM), duurzame mobiliteit, etc. Ook op siteniveau zullen de duurzame doelstellingen verankerd worden door een Breeam Communities certificatie.

BGA heeft het voordeel dat de aspecten van een duurzaam parkbeheer reeds geworteld zijn in de concept- en inrichtingsfase. Dit zorgt ervoor dat kostenvoordelen, serviceverhoging en procesoptimalisaties veel gemakkelijker kunnen worden behaald. Het bedrijvenpark is bijvoorbeeld zo vormgegeven dat er langgerekte aaneengesloten bouwblokken ontstaan met grote binnenkoeren voor het gezamenlijk stapelen van materiaal en opslag. Het in goede banen leiden van het delen en beveiligen van deze ruimte is één van de taken die de parkmanager op zich neemt.

Het beheer van de ruimte gaat verder zeer breed. In plaats van elk bedrijf zijn eigen afhandeling van regenwater te laten doen of voor eigen parking te zorgen, wordt dit via één centraal systeem van groene ruimte, wadi’s, trage wegen en amper drie parkeertorens geregeld. Dit zorgt voor een significante kostenbesparing en ruimte-efficiëntie, maar bewerkstelligt tegelijkertijd een hoge uniformiteit en ruimtelijke kwaliteit.

De parkmanager moet dus een hoge mate van betrokkenheid hebben en heeft een veel grotere verantwoordelijkheid ten opzichte van de klassieke bedrijventerreinen waar er veel minder diensten of infrastructuur worden gedeeld. Tot slot is dit business park management geen statisch gegeven. Het opgemaakte charter en parkreglement is aanpasbaar in de tijd zodat het business park management ook mee kan evolueren met veranderende technologie en beleidskaders.

Op bedrijventerrein de Molenkamp in Borne (Nederland) wilden de ondernemers graag ultrasnel internet via een glasvezelnetwerk. Op aanraden van de gemeente heeft men er besloten om zelf - onder de juridische vorm van een coöperatie - het glasvezelnetwerk aan te leggen.

Het eigen glasvezelnetwerk biedt continuïteit en is een stuk goedkoper dan glasvezel van een grotere aanbieder. De bedrijven op het bedrijventerrein zijn niet verplicht om mee te doen. De investering is betaald door een aantal bedrijven, maar men verwacht wel dat de meeste ondernemers in de toekomst gebruik zullen maken van het glasvezelnetwerk. Hoe meer bedrijven er mee doen, hoe lager de kosten uiteraard worden.

Bij een gezonde groei met meer inkomsten kunnen de tarieven dan ook verder omlaag of kunnen de inkomsten worden ingezet voor gezamenlijke belangen, zoals investeringen in groenbeheer of beveiliging van het terrein. De gekozen coöperatieve samenwerkingsvorm biedt dus vele perspectieven.
 

Het project ‘Lerende Parken’ zet in op het intensiveren van het levenslang leren bij werknemers van KMO’s verenigd op een bedrijventerrein.

Met betrekking tot personeelsbeleid vallen op het niveau van bedrijventerreinen wellicht enkele interessante schaalvoordelen te realiseren. Door competenties, talenten en kennis op een bedrijventerrein in kaart te brengen, wil dit project beter zicht krijgen op de inzetbaarheid en motivatie van werknemers. Daarnaast wil men een overzicht geven van de opleidingsnood en het jobaanbod in een bedrijvenpark. Beide elementen worden samengevoegd en resulteren in een inzetbaarheidsmatrix van het bedrijvenpark. Deze matrix zal als basis dienen om interne en externe mobiliteit van werknemers te bevorderen én hen langer gemotiveerd aan het werk houden. 

Dit transnationaal ESF project is een initiatief van opleidingsorganisatie Skilliant, POM West-Vlaanderen, Stad Poperinge, Artevelde College en DSIG Polen (als buitenlandse partner).

In 2016 namen de bedrijven uit Haasrode samen met de structurele partners/lokale stakeholders (Interleuven, POM en Voka Vlaams-Brabant) deel aan de oproep rond bedrijventerreinmanagement met een plan van aanpak 2017-2019, dat door Agentschap Innoveren & Ondernemen werd weerhouden. In afwachting van de oprichting van de vzw Bedrijventerreinmanagement met een professionele parkmanager voor de bedrijven op het actuele “Haasrode Research en Development Park” en de “Ambachtenzone” hebben de bedrijven met de lokale stakeholders een aantal werkgroepen opgericht, waaronder één rond “Sport en Welzijn op het werk.” Het doel van deze werkgroep is enerzijds om te documenteren welke sportactiviteiten individuele bedrijven (bijvoorbeeld Siemens of Materialise) of organisaties (zoals hogeschool UCLL) reeds aanbieden voor hun werknemers of studenten en anderzijds het oplijsten van mogelijke sport- of bewegingsactiviteiten om er vooral kleine en middelgrote bedrijven op de beide sites bij te betrekken.

Wat de meeste bedrijven nu al bindt, is de jaarlijkse “Research Run” die meer dan 300 deelnemers laat lopen over de groene terreinen rond de UCLL Proximus-campus in Haasrode. Dankzij Sport op het Werk werd een gesprek geinitieerd met de Vlaams-Brabantse cel van Sport Vlaanderen, om zo enkele korte en lange termijndoelstellingen voor de bedrijven in Haasrode te realiseren. 

Naast het delen van bestaande sportinfrastructuur is er ook aandacht voor minder courante bewegingsactiviteiten als yoga, Tai Chi, Zumba en Pilates.  Hiervoor zal één van de toekomstige leden van de vzw de benodigde ruimte en sanitaire voorzieningen ter beschikking stellen. Sport Vlaanderen betaalt per investering van 10 lesuren eenzelfde blok van 10 lesuren en hun vertegenwoordiger helpt de vzw zoeken naar de geschikte instructeur, docent of lesgever. Daarenboven werd het idee geopperd om een Finse piste of “fit-o-meter” parcours in te richten met buitenfitnesstoestellen.

Op de bedrijventerreinen Klein Gent en Wolfstee in Herentals / Grobbendonk / Herenthout wilden een aantal bedrijven, in samenwerking met Voka - Kamer van Koophandel Kempen West, het kwaliteitsniveau van de bedrijvenzone verhogen en de duurzaamheid op langere termijn verzekeren. Een belangrijke aanzet hiertoe was de opening van een kinderdagverblijf in mei 2011. Het kinderdagverblijf grenst aan het bedrijventerrein zodat ook werknemers van bedrijven er gebruik van kunnen maken. In geen tijd was de kinderopvang ingevuld.

Bedrijven investeren veel tijd in het recruteren en/of opleiden van geschikte profielen. Op het Cargovil business park bestond het vermoeden dat er competenties bij bepaalde ondernemingen lagen die geen voltijdse benuttiging in hun werkomgeving vonden. Vandaar werd expertenbedrijf Enkira bedacht met een opdracht vanuit de POM Vlaams-Brabant om deze competenties en mogelijke talentdeling in kaart te brengen. Verslag werd hierover uitgebracht eind september 2016.